Het bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel misbruik en consent (instemming). Dit staat centraal tijdens de Week van de Lentekriebels, een projectweek over liefde, relaties en seksualiteit op speciaal- en basisonderwijs. Met het motto ‘Je lijf is van jou’ geven basisscholen die meedoen met de Week van de Lentekriebels les over deze thema’s. De projectweek wordt georganiseerd door Rutgers samen met de GGD-en en vindt plaats van 21 tot en met 25 maart 2022.
Bijna de helft van de scholen (43,2%) in het speciaal- en basisonderwijs doet mee aan de Week van de Lentekriebels. Naast onderwerpen als verliefdheid, verkering en puberteit, besteden scholen dit jaar ook aandacht aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel misbruik en het geven van toestemming, oftewel consent. Voor leerkrachten zijn er handreikingen die ze helpen deze thema’s bespreekbaar te maken in de les. Ook zijn er nieuwe lessen ontwikkeld die aansluiten bij deze thema’s. Rutgers werkt hiervoor samen met NPO Zapp, die tevens een Klokhuis-special en online serie gemaakt heeft voor de themaweek ‘Er zijn grenzen!’ die kinderen leert wat seksueel misbruik inhoudt, hoe ze dit herkennen en hoe ze om hulp kunnen vragen. In de lessen kunnen leerkrachten deze afleveringen gebruiken.
Lees ook: Groep 6: typeles? Nope, spionnenschool!
Weinig aandacht
Uit recent onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies blijkt dat veel basisscholen al actief met seksuele vorming aan de slag zijn: 92% van de scholen besteedt aandacht aan relationele en seksuele vorming, maar slechts 37,9% doet dit structureel middels een erkend lesmethode. 29,1% doet dit in een doorlopende leerlijn van groep 1 t/m groep 8. Ook blijkt uit het onderzoek dat nog niet alle belangrijke onderwerpen hierin aan bod komen. Slechts een derde van de basisscholen (34,2%) besteedt aandacht aan seksuele weerbaarheid met een erkende lesmethode. En 1 op de 8 (12,4%) doet dat in de onderbouw, middenbouw én bovenbouw.
Tijdens de Week van de Lentekriebels kunnen scholen deze belangrijke en soms moeilijke onderwerpen oppakken.
Lees ook: Hormonen in huis, van puberteit tot overgang… Heb jij tips?
Praat erover
Het recente maatschappelijke debat over seksueel grensoverschrijdend gedrag maakt duidelijk hoe belangrijk het is dat dit ook op scholen besproken wordt. Elsbeth Reitzema, expert seksuele vorming bij Rutgers: “Het is belangrijk dat kinderen al op jonge leeftijd leren om respectvol met elkaar om te gaan. Ze leren hun wensen en grenzen aan te geven en de wensen en grenzen van anderen te respecteren. Op deze manier kunnen ze nu en later verantwoorde keuzes maken op het gebied van relaties en seksualiteit.”
Lees ook: Online seksueel misbruik onvoldoende strafbaar
Schoolplan
De projectweek helpt om relationele en seksuele vorming structureel in te bedden en het een plek te geven in het schoolplan. Elsbeth: “Structurele aandacht heeft meer effect dan ad-hoc activiteiten. Bovendien is het goed om te beginnen met makkelijke onderwerpen waardoor het later eenvoudiger is om moeilijke thema’s te bespreken.” Door de lessen relationele en seksuele vorming raken kinderen vertrouwd met de onderwerpen en leren hierover te praten. Ze worden zich bewust van hun eigen én andermans gevoelens, en leren dat ze hun wensen en grenzen mogen aangeven en leren die van anderen respecteren. Juist op de basisschool is dit belangrijk, voordat kinderen in de puberteit komen en daadwerkelijk seksuele relaties aangaan.
Lees ook: Wat nu? Spoofing en enge groepsapps
Ook De Kindertelefoon onderschrijft het belang van praten over seksualiteit op jonge leeftijd. In de Week van de Lentekriebels publiceren zij een onderzoek naar ‘sexting en seksueel grensoverschrijdend gedrag online’, waarin signalen die zij krijgen van kinderen op dit gebied worden gedeeld.
De Week van de Lentekriebels is dit jaar van 21 tot en met 25 maart. Meer informatie vind je op de website van de Week van de Lentekriebels.
Lees ook: Digitale opvoeding, hoe doe je dat?
Dit is een persbericht dat ik heb ontvangen en graag met jullie deel. Niet alleen op school moeten je kinderen over dit onderwerp horen, belangrijker is wat ze thuis horen: gaan de ouders op een nette manier met elkaar om? Wordt het lichaam van het kind in kwestie gerespecteerd? Hoe leer je ze om te gaan met een vriendje of vriendinnetje als ze verliefd worden? Handig om bijvoorbeeld ook samen naar Dokter Corrie te kijken op tiktok of korte gesprekjes naar aanleiding van voorvallen uit het Jeugdjournaal.
Mijn dochter had er bij haar juf naar gevraagd zei ze pas (voordat ik dit persbericht kreeg), maar in groep 8 krijgen ze geen Lentekriebels meer want “de juf zegt dat we dit maar zelf met papa en mama moeten bespreken”. Dat was haar hint richting, net als de Lijfgids die ze heeft gekregen, dat we het onderwerp vooral bespreekbaar moeten houden nu deodorant, eerste behaatjes en issues als mag ik wel of niet ontharen hun intrede doen.
Geven ze bij jullie op school de lessen over Lentekriebels?
